کارایی بالا در استفاده از نهاده های تولید، توسعه سریع، هزینه پائین نگهداری، منابع کافی جهت گسترش سطح زیر کشت، قابلیت توسعه در اراضی غیرزراعی و لمیزرع تنها مواردی ناچیز از مزیت های بی پایان این گیاه ارزشمند است که آن را متمایز از سایر نباتات اهلی شده و مناسب رشد و گسترش در شرایط اقلیمی ایران نموده است.
عصر یکشنبه بیست و هشتم شهریورماه «دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران»، به دبیری سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری گیلان و با مشارکت فرمانداری؛ دانشگاه آزاد اسلامی؛ میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری؛ شهرداری؛ جهاد کشاورزی و ایستگاه تحقیقات گل و گیاهان زینتی شهرستان لاهیجان، و نیز پژوهشکده تحقیقات، توسعه و ترویج گیاهان راهبردی سازمان بسیج دانشجویی گیلان و مرکز هدایت و توسعه موضوعی چای برگزار شد.
در این مراسم که با حضور مسئول سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری سپاه قدس گیلان، فرماندار، نماینده مجلس، اعضای شورای اسلامی شهر و جمعی از مدیران دستگاه های دولتی لاهیجان در مکان سالن خواجه نصیر دانشگاه آزاد اسلامی این شهرستان برگزار گشت پیام سازمان جهانی بامبو به مناسبت دومین سال اجرای آن قرائت شد. آئین دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران، شامل بخش های متنوع اعم از سخنرانی های علمی، نشست آموزشی، برنامه های فرهنگی و هنری و تقدیر از فعالین بامبوی کشور بود.
در ابتدای این مراسم، محمد درویشی مسئول سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری سپاه قدس گیلان، به عنوان برگزارکننده «دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران»، پس از عرض خیرمقدم به مسئولین، فرهیختگان علمی و هنری و نیز حاضرین در مراسم، گفت: بامبو گیاهی ارزشمند و پرکاربرد است که تاکنون به رغم همه اهمیتی که داشته اما کمتر مورد توجه پژوهشگران کشور قرار گرفته و به نوعی مغفول مانده است.
درویشی با اشاره به تلاش های سازمان بسیج علمی گیلان به عنوان پیشگام اصلی حوزه بامبوی کشور، گفت: علت توجه کم محققین در این زمینه می تواند به دلیل عدم آشنایی آنان با این محصول پرارزش که در جهان به «طلای سبز» نیز معروف است، باشد. زیراکه بخش عمده و تمرکز اصلی این گیاه در استان گیلان بوده ولی کاربرد محصولات فرآوری شده آن در همه استان های کشور رواج دارد.
درویشی ادامه داد، اکثر مردم ایران به طور روزمره در منازل و محیط کار خود با محصولات مختلف تهیه شده از گیاه بامبو در ارتباط هستند، اما سهم عظیمی از این محصولات از خارج وارد کشور می شود و هنوز فکری موثر برای فرآوری و جلوگیری از خام فروشی منابع داخلی صورت نگرفته است.
مسئول سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری سپاه قدس گیلان با تاکید بر اینکه «بامبو گیاهی راهبردی در جهان است و نقش قابل توجهی در اشتغالزایی و درآمدزایی کشورهای آسیایی دارد»، تصریح کرد: پرورش بامبو و بامبوبافی حرفه ای پرسود در گیلان می باشد و قادر است نقش موثری در اشتغالزایی جوامع روستایی و جلوگیری از مهاجرت آنان به شهر و روی آوری به شغل های کاذب ایفا نماید.
درویشی با اشاره به لزوم اجرای پژوهش های منسجم علمی، کاربردی و محصول محور در حوزه بامبو، افزود: تحقق اقتصاد مقاومتی نیازمند عزمی ملی و مدیریتی جهادی است. بامبو به نوبه خود می تواند نقش قابل توجهی در تحقق اقتصاد مقاومتی ایفا نماید.
مسئول سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری سپاه قدس گیلان، گفت: قصد داریم با تاسیس «نخستین مرکز تحقیقات، توسعه و ترویج گیاه بامبو»، گامی موثر، علمی و دقیق در تبلور اقتصاد مقاومتی و تولیدات دانش بنیان برداریم و خلاءهای علمی و پژوهشی در این حوزه را برطرف سازیم.
درویشی با اشاره به تبعیین سیاست های کلان اقتصاد مقاومتی توسط رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی)، تصریح کرد: بنا بر فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله العالی): «اقتصاد مقاومتی درون زا است. یعنی از دل ظرفیّت های خود کشور ما و خود مردم ما می جوشد؛ رشد این نهال و این درخت، متّکی است به امکانات کشور خودمان؛ درون زا به این معنا است». لذا تولید و رشد اقتصادی باید از درون کشور و مبتنی بر توانایی ها و اقتصاد داخلی ما باشد و این درون زایی است که موجبات ثبات کشور را فراهم میکند و آن را نسبت به فشارهای خارجی آسیب ناپذیر می نماید. بامبو یکی از این استعدادها و از منابع ارزشمند درون زادی است که توجه بیشتر به آن می تواند آینده روشنی را پیش روی کشاورزی گیلان و ایران ترسیم نماید.
در ادامه این مراسم، محمد علی اخوان مدیر روابط عمومی و امور بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان به نیابت از ریاست این واحد دانشگاهی، با اشاره به اهمیت حیاتی بامبو در حوزه گردشگری و صنایع دستی استان گیلان، تصریح کرد: سهم بزرگی از صنایع دستی استان وامدار تلاش باغداران بامبوی شهرستان لاهیجان در پرورش و نگهداری از این گیاه سودمند می باشد.
وی با تشکر از تلاش های بی وقفه دبیرخانه «دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران»، و مسئولین سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری سپاه قدس گیلان به جهت ارائه پیشنهاد و برگزاری این بزرگداشت برای دومین سال متوالی، اظهار داشت: نگاه علمی به محصولات کشاورزی نظیر بامبو و تبدیل آنها به محصولاتی با ارزش افزوده بیشتر تنها راه خروج وضعیت کشاورزی گیلان از تک محصولی و گامی به سوی رشد و بالندگی اقتصادی است.
اخوان با تاکید بر نگاه فرا منطقه ای و فرا ملی دکتر کردرستمی ریاست دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان به توسعه صادرات محصولات دانش بنیان تولید شده در استان، افزود: بامبو یکی از محصولات بومی، مطرح و برخوردار از پتانسیل اقتصادی، اعتبار جهانی و ارزش علمی است که تمرکز بر تحقیقات کاربردی روی آن مسیر توسعه شرکت های دانش بنیان مرتبط در این عرصه را هموار می سازد.
مدیر روابط عمومی و امور بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان با اشاره به قابلیت این واحد دانشگاهی برای برنامه ریزی و سامان بخشی به هنرمندان بامبو باف سطح شهرستان، گفت: بنابر راهبرد ریاست دانشگاه لاهیجان، این واحد قادر است در قالب شرکت های فناور و دانش بنیان با تشکیل تعاونی های صنایع دستی، در یک همکاری پیوسته با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان طرحی جامع برای سازماندهی این قشر تولیدکننده و تلاشگر ارائه نماید.
اخوان در ادامه، تصریح کرد: صنایع دستی گیلان بویژه تولیدات ساخته شده از گیاه بامبو باید از طریق تلاش های مسئولین استانی در سراسر کشور دیده شوند. وی افزود، لازم است هر مسئول در جایگاه یک سفیر فرهنگی جهت ترویج و توسعه شناخت محصولات استان و کشور ظاهر گردد و هر مدیر اداری بخشی از نیازها و لوازم مورد کاربرد دستگاه دولتی متبوع خود را از طریق این محصولات تأمین نماید، تا اقتصاد مقاومتی در این عرصه با اهتمام مشترک مردم و مسئولین به تحقق دست یابد.
اخوان با اشاره به نقش میزبانی دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان در مراسم «دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران»، گفت: «این واحد دانشگاهی دست هر نهادی را که در جهت شوفایی و اعتلای هرچه تمامتر استعدادهای علمی، فرهنگی و هنری شهرستان لاهیجان و نیز پیشرفت اهداف اقتصادی استان و کشور گام بردارد به گرمی می فشارد» و در ادامه این حرکت بزرگ همواره همراه سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری سپاه قدس گیلان خواهد بود.
در ادامه «دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران»، دکتر ذبیح نیکفر نماینده شهرستان های لاهیجان و سیاهکل در مجلس شورای اسلامی، با تقدیر و تشکر از سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری سپاه قدس گیلان و نقش نجات بخش این سازمان علمی در برون رفت صنعت بامبوی کشور از رکود، اظهار داشت: بامبو جایگاه ویژه ای برای گیلان به ویژه لاهیجان دارد و برنامه ریزی های علمی و اجرای طرح های تحقیقاتی به منظور ساخت آینده ای روشن برای گیاه ارزشمند بامبو ضروری می باشد.
نیکفر در ادامه توضیح داد: بامبو سریع الرشدترین گیاه روی سیاره زمین است و هدیه ای است گرانبها از سوی خداوند متعال که در صنایع مختلف کاربرد دارد و امروزه در دنیا حدود ۱۰۰۰ محصول از آن ساخته می شود. وی افزود: برخی از گونه های این گیاه می تواند طی مدت یک شبانه روز تا ارتفاع ۷۵ سانتیمتر رشد نماید.
نماینده شهرستان های لاهیجان و سیاهکل با اشاره به مناطق عمده بامبوخیز کشور گفت: مناطق لیالستان و رودبنه شهرستان لاهیجان، قاسم آباد شهرستان رودسر، علی آباد در فاصله رامسر تا نوشهر به ویژه در منطقه عباس‌آباد، و اکثر نقاط شمال کشور در جزو مساعدترین مناطق رویش بامبو به حساب می آیند. ولی به طور کلی شهرستان لاهیجان وسیع ترین باغات و ذخایر بامبوی کشور را به خود اختصاص داده است.
نیکفر استفاده از بامبو به عنوان خوراک دام و انسان، بهره برداری به منظور تهیه کاغذ و ظروف گیاهی یک بار مصرف، کاشت در اطراف باغ ها و مزارع برای حفاظت محل و زیباسازی فضای سبز، مصرف در صنایع دستی، ساختمانی، غذایی، دارویی و صنعت پوشاک و …، را تنها تعدادی از کاربردهای متنوع این گیاه در زندگی روزمره بشر برشمرد.
دکتر نیکفر با تأکید بر اهمیت بسزایی که بامبو برای شهرستان لاهیجان دارد گفت: «لاهیجان پایتخت بامبوی ایران است»، و این ویژگی ممتاز باید در عرصه های ملی و بین المللی به خوبی مطرح شود، تا این محصول ارزشمند جایگاه شایسته ای را که لیاقت آن را دارد بازیابد، و نقش اصلی خود در شکوفایی اقتصاد کشور را برعهده گیرد.
نماینده شهرستان های لاهیجان و سیاهکل با تاکید بر لزوم وجود علم و ایمان به عنوان دو مولفه اساسی یک دانشمند اسلامی، تصریح کرد: «امیدوارم پژوهشگران متخصص و متدین با عزم جدی و مدیریت جهادی– انقلابی وارد عرصه تحقیقات کاربردی و ثروت آفرین بامبو شوند.
مهندس سید محمد احمدی فرماندار شهرستان لاهیجان، در این مراسم با بیان اینکه باید به دنبال «نام بزرگ برای لاهیجان بزرگ باشیم»، گفت: موضوع بامبو، موضوعی فنی و تخصصی است که نیازمند پژوهش و مطالعه می باشد.
احمدی با تاکید بر اینکه وظیفه فرمانداری تسهیل امور است، تصریح کرد: انگیزه قوی و محکمی در جوانان تحصیل کرده شهرستان برای برگزاری این بزرگداشت وجود داشت و این اراده ما را بر آن داشت که به وظیفه خود که تسهیل گری است عمل کنیم.
فرماندار شهرستان لاهیجان تسهیل گری، امید به زندگی و قانون گرایی را از مهمترین وظایف دولت ها در قبال مردم خواند و گفت: برنامه های منسجم و خوبی در راستای ارتقای شهرستان لاهیجان در سر داریم.
در ادامه این مراسم علمی، فرهنگی، هنری و ترویجی، دکتر ابراهیم آذرپور دبیر دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو با اشاره به تجربه برگزاری «نخستین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران» در سال ۹۴، گفت: سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری سپاه قدس گیلان با همکاری پژوهشکده تحقیقات، توسعه و ترویج گیاهان راهبردی سازمان بسیج دانشجویی استان، «نخستین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران» را سال گذشته در شهرستان رشت برگزار نمود و در سال جاری نیز با ادامه این رسالت در جهت اعتلای صنعت بامبوی ایران و توسعه اقتصاد دانش بنیان در پرتو اقتصاد مقاومتی، «دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران» را در پایتخت بامبوی کشور، شهرستان لاهیجان برگزار کرد.
دکتر آذرپور افزود: تلاش های سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری سپاه قدس گیلان در طی یک سال گذشته منجر به جلب توجه سازمان جهانی بامبو شد و امسال همزمان با روز جهانی آن پیام این سازمان به دبیرخانه بزرگداشت بامبوی ایران ارسال شد.
دبیر دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو با ارایه مختصری از خصوصیات گیاهشناسی این گیاه ارزشمند، بیان کرد: بامبو گیاهی چندساله از تیره گندمیان است که برگ هایی باریک و نوک تیز و ساقه ای چوبی، توخالی و گره دار دارد. ارتفاع آن بسته به رقم بین ۲ تا ۳۵ متر و قطر ساقه آن نیز بین ۲ تا ۳۰ سانتی متر است. وی افزود: این گیاهان شامل ۱۳۰۰ گونه در ۷۵ جنس هستند که بیشتر آنها سریع الرشد بوده و طی مدت ۳ تا ۵ سال به بلوغ می رسند. تاکنون حدود ۹ تا ۱۱ گونه مختلف این گیاه که از لحاظ رشد و تولید بیوماس با یکدیگر متفاوت اند در استان گیلان گزارش شده است. وی افزود: این گیاه تقریبا همزمان با چای وارد ایران شد و تاریخچه پرورش آن به زمان شروع کشت و توسعه اولیه باغات چای در شمال ایران بر می گردد. بامبو در ابتدا جهت بافتن کیسه ها و زنبیل های جمع آوری چای از سطح باغات مورد استفاده قرار می گرفت ولی رفته رفته کاربرد آن در صنایع مختلف ایران مرسوم گشت.
دکتر آذرپور با اشاره به این مطلب که حدود دو و نیم میلیارد نفر در جهان به نحوی با بامبو ارتباط دارند و از آن استفاده می کنند، گفت: بامبو سطح زیر کشتی حدود ۳۱۴۷۰ هزار هکتار را در جهان به خود اختصاص داده است. قاره آسیا با سطح زیر کشت ۱۷۳۶۰ هزار هکتار حدود ۵۵ درصد سطح زیر کشت جهانی این گیاه را داراست و قسمت اعظم بامبوزارهای این قاره در کشورهای چین و هند واقع شده است. وی افزود: تولید سالیانه این محصول در دنیا بیش از ۲۰ میلیون تن برآورد شده است و ارزش کل تجارت جهانی آن و صنایع دستی بامبو سالانه حدود ۶۰ میلیارد دلار می باشد.
آذرپور با بیان اینکه بامبو یکی از هویت های استان گیلان است، گفت: علت محوری برگزاری چنین بزرگداشت هایی، ارائه راهکارهای علمی و فنی حاصل از پژوهش های راهبردی به مسئولین است تا با نگاهی تخصصی تر و علمی تر به سراغ حل مشکلات این حوزه بروند.
دبیر دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران با اشاره به رایزنی های صورت گرفته با سازمان جهانی بامبو، اظهار داشت: جزئیات این رویداد همانند سال گذشته با تمامی کشورهای جهان به اشتراک گذاشته خواهد شد تا ایران به عنوان یک کشور با سابقه طولانی در کشت بامبو در جهان مطرح گردد و پیشگام این حرکت بزرگ سازمان بسیج علمی استان گیلان می باشد.
آذرپور با اشاره به لزوم تاسیس مرکزی برای انجام تحقیقات منسجم و راهبردی در حوزه گیاه بامبو، گفت: تاسیس مرکز تحقیقات بامبو در لاهیجان به عنوان پایتخت بامبوی کشور علاوه بر تسهیل مطالعه و پایش بخش عظیمی از ذخایر مادری بامبوی گیلان که در این شهرستان واقع است، در روند ترویج کشت، پرورش، و توسعه کاربرد آن نیز موثر می باشد.
لازم بذکر است که در حاشیه این مراسم، برنامه های متنوعی از قبیل کارگاه آشنایی با گیاه بامبو و صنایع وابسته به آن در جهان، اجرای زنده نوازندگی نی به عنوان نمونه ای از کاربردهای هنری بامبو، مراسم آئینی عاشورایی کرنی زنی، اجرای برنامه های طنز، اجرای هنر صنایع دستی بامبو بافی و همچنین خوشنویسی با قلم بامبو اجرا گشت. کیک یادبود مراسم دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران نیز توسط استاد پیشکسوت بامبوبافی کشور، سید غلامرضا نصیری برش زده شد.
در این مراسم از هشت فعال حوزه بامبو در عرصه های مختلف علمی، هنری، ترویجی و فرهنگی با اهدای لوح سپاس و تندیس بزرگداشت تقدیر بعمل آمد. سید غلامرضا نصیری، سید مجید فلاح اصل، مجید فلاح دوست، مهرداد گرامی، محمد کاظم نوروزی، یوسف شباهنگ، هدایت فلاح و فرهاد یحیی پور از تجلیل شدگان دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران بودند.
در پایان آئین «دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران»، پیام سازمان جهانی بامبو به این مراسم و همچنین متن بیانیه بزرگداشت توسط دکتر ابراهیم آذرپور قرائت شد.
پیام سازمان جهانی بامبو به مناسبت دومین سال برگزاری بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران
«خطاب به مردم ایران، که گرد هم آمدند تا روز جهانی بامبو را جشن بگیرند. به نمایندگی از سازمان جهانی بامبو، برای شما نشستی پربار از لحاظ اشتراک و یادگیری پتانسیل های نوین گیاه بامبو آرزو می کنم. پیش از این، برخی از شما سنتی طولانی مدت و قابل احترام در کاربرد بامبو برای اهداف روزمره داشتید. با نوآوری ها و فناوری های جدید، ما به دیدن پیشرفت مثبت بواسطه بامبو برای کاربردهای نوین در جهت کمک به بشریت و سیاره زمین اطمینان داریم.
در کشور ایران، تیم برگزاری بزرگداشت پیشگام روش های نوین برای تمرکز روی بامبو جهت ایجاد آینده ای روشن برای تمامی پرورش دهندگان ایرانی بامبو هستند. از مردمی که با حضور خود در دانشگاه لاهیجان امکان تشکیل این نشست را فرآهم آوردند، تا بزرگداشتی علمی، هنری، فرهنگی و ترویجی را به افتخار هجدهم سپتامبر « روز جهانی بامبو » به ارمغان بیاورند متشکرم، و مشتاقانه در انتظار دیدن تصاویر این بزرگداشت هستم.
ما در این روز، یکصدا با شما در اجلاس سالانه جامعه بامبو قابلیت های فراوان این گیاه را در جهت کمک به بشریت و محیط زیستی پاک تر ارج می نهیم. برای شما جشنی فوق العاده آرزومندم. موفق باشید و متشکرم. مدیر اجرایی سازمان جهانی بامبو».
متن بیانیه دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران
بسم الله الرحمن الرحیم
«قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی. وَیَسِّرْ لِی أَمْرِی. وَاحْلُلْ عُقْدَهً مِنْ لِسَانِی. یَفْقَهُوا قَوْلِی»
پروردگار متعال را شاکریم که در پرتو عنایات بی دریغش و به برکت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، توفیق برگزاری «دومین بزرگداشت روز جهانی بامبو در ایران» را بر ما گیلانیان ارزانی داشت. بامبو گیاهی است کم توقع، سریع الرشد و پربازده، و موهبتی الهی که تاکنون توجه کمی به قابلیت های بیشمار آن در حوزه های مختلف کشور صورت گرفته و همواره ظرفیتهای بی بدیل آن در عرصههای گوناگون زندگی مردم ایران، مغفول مانده است.
پرورش بامبو، تنها به منزله کاشت و نگهداری از یک گیاه نیست، بلکه در حکم زنده نگهداشتن یک هنر اصیل، پاسداشت یک فرهنگ دیرین و تولید یک محصول راهبردی چندمنظوره است.
کارایی بالا در استفاده از نهاده های تولید، توسعه سریع، هزینه پائین نگهداری، منابع کافی جهت گسترش سطح زیر کشت، قابلیت توسعه در اراضی غیرزراعی و لمیزرع تنها مواردی ناچیز از مزیت های بی پایان این گیاه ارزشمند است که آن را متمایز از سایر نباتات اهلی شده و مناسب رشد و گسترش در شرایط اقلیمی ایران نموده است.
بامبو عرصه ایست بی پایان برای تجلی اندیشه ها، خلاقیت ها و نوآوری ها، و عنصریست موثر برای تبلور شکوهمند جریان زلال و حیاتبخش طبیعت و بازگشت آرامش گمشده به زندگی پر تلاطم بشر امروز.
بامبو حوزه ایست نیازمند تلاش، دلسوزی، کاوش، نگرش ژرف، برنامه ریزی و طراحی برای آینده ای روشن. تولیدی است با منابع درون زاد، متّکی به امکانات و ظرفیتهای انسانی، طبیعی و فنی موجود در داخل کشور و راهبردی دوراندیشانه برای برداشتن گامی موثر در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی دانش بنیان.
لاهیجان در مقام خاستگاه، مهد پرورش و پایتخت بامبوی ایران، رسالتی عظیم در پرورش، تعالی بخشی، نمادسازی و بهینه سازی سرنوشت فردای این محصول کشاورزی در اقتصاد ایران و بهبود وضعیت معیشتی جامعه کشاورزی گیلان بر عهده دارد و به سرانجام رساندن این رسالت سنگین در گرو همدلی، هم زبانی و اتحاد همه آحاد جامعه است.
امید است این بزرگداشت علمی، ترویجی، فرهنگی و هنری که با هدف پشتیبانی و احیای صنعت بامبوی ایران و مطرح شدن آن در سطح جهان؛ معرفی لاهیجان به عنوان پایتخت بامبوی کشور در عرصه های ملی و بین المللی؛ آشنایی با صنایع فرآوری و ماشین آلات مدرن این صنعت؛ تقدیر از فعالین کشور در این حوزه؛ جلب توجه بیشتر نهادهای مسئول؛ ایجاد انگیزه پژوهش در جامعه دانشگاهی؛ تحقق الگوی اقتصاد مقاومتی و دانش بنیان؛ و حرکت در راستای عمل به منویات مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) برگزار شده است بتواند آغازگر تحولی عظیم در صنعت بامبوی ایران باشد.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری سپاه قدس گیلان
دیدگاهتان را بنویسید