او حالا شناخته‌شده‌ترین داور زن ایرانی است. گلاره ناظمی که با انتخابش برای داوری فینال المپیک جوانان همه نگاه‌ها را به خود خیره کرد با حضور در کافه خبر به سوالات ما پاسخ داد.
به گزارش گیل و دیلم ،روزی که علیرضا فغانی به عنوان یکی از داوران جام جهانی و بعدتر برای دیدار رده‌بندی انتخاب شد، یا حتی قبل آن وقتی فینال المپیک را سوت زد، همه تقریبا انتظار چنین اتفاقی را داشتند. فغانی در داوری چهره‌ای شناخته شده بود و رسیدن به قله داوری فوتبال اتفاقی بود که برای جماعت هوادار فوتبال پیش‌بینی‌اش کار سختی نبود. اما وقتی خبر رسید که یک داور زن ایرانی برای داوری در بالاترین سطح مسابقات فوتسال جهان انتخاب شده همه شگفت‌زده شدند. چون کمتر کسی بود که او را بشناسد و شاید معدود افرادی که پیگیر ورزش زنان بودند او را می‌شناختند. گلاره ناظمی ۱۷ سال است که قضاوت می‌کند و حالا دیگر چهره‌ای ناشناخته نیست. به همین دلیل با او به گفت‌وگو نشستیم تا از مسیری بگوید که او را به قله افتخار در داوری فوتسال زنان رسانده.
دوبار قرار مصاحبه‌مان لغو شد و به نظر می‌رسد این روزها حسابی گرفتار هستید. به خاطر مسابقات المپیک مدتی نبودید و حالا باید جبران کنید. چطور کار کارمندی، ورزش حرفه‌ای و دغدغه‌های زندگی خانوادگی را در کنار هم هندل می‌کنید؟
من الان ۸سال است که مسوول مسابقات سازمان لیگ هستم، قبل از اینکه داور بین‌المللی هم باشم، مسوول مسابقات فوتسال و فوتبال بودم که در پنج سال گذشته که برگزاری مسابقات فوتبال و فوتسال زیر نظر سازمان لیگ‌های خودشان قرار گرفت من فوتبال را انتخاب کردم؛ برای اینکه داور فوتسال بودم و در فوتسال داوری می‌کردم، ترجیح می‌دادم حیطه کاری‌ام با حیطه داوری‌ام متفاوت باشد. به همین دلیل فوتبال را انتخاب کردم و به سازمان لیگ فوتبال آمدم. هندل کردن این کارها خیلی سخت است. غیر از فوتسال در فوتبال ساحلی هم بانوان و آقایان هم فعالیت دارم، اما در کل ترافیک کاری‌مان در سازمان لیگ خیلی زیاد است و من هر بار برای مسابقه‌ای می‌روم و برمی‌گردم سعی می‌کنم جبران کنم ولی خدا را شکر از یک جهت هم خوب است که این هماهنگی بین محل کارم و داوریم وجود دارد و برایم راحت است. خیلی از داوران هستند که ممکن است در این موضوع به مشکل بخورند.
اصلا چه شد که وارد کارمندی در سازمان لیگ شدید؟
از خیلی وقت پیش قبل از اینکه داور بین‌المللی باشم با کمیته بانوان فدراسیون به صورت پاره‌وقت همکاری می‌کردم. با توجه به اینکه وقتم را گذاشته بودم و خیلی به برگزاری مسابقات علاقه داشتم، کمیته بانوان از من برای قسمت برگزاری مسابقات درخواست همکاری کرد. آن زمان مسابقات زیر نظر کمیته بانوان برگزار می شد. من از آنجا درگیر برگزاری مسابقات شدم تا اینکه از سال ۲۰۱۴ وارد لیست بین‌المللی داوری شدم و تخصصی کار فوتبال را انجام دادم.
پس ابتدا داور بودید؟
من از سال ۸۰ داوری می کنم ولی اینکه به صورت بین‌المللی یا حرفه‌ای‌تر کار کنم این اواخر شد. قبل از آن در سطح مسابقات کشور داوری می‌کردم.
شما هم مثل آقای فغانی خانوادگی داور هستید؟
بله. موروثی است. برادرم داور فوتبال بود و خیلی تمایل داشت به اینکه داوری را ادامه بدهم. خودم سال ۷۸ در تیم آتش‌نشانی فوتسال بازی می‌کردم. اولین سالی بود که فوتسال بانوان راه‌اندازی شده بود و من بازی می‌کردم. بعد از دو سال با توجه به اینکه برادرم کارت داوری اش را گرفت و ادامه داد و خیلی هم به این کار علاقمند بود، من را تشویق کرد که حالا که بازی می کنی داوری هم یاد بگیر. تشویق های برادرم باعث شد سال ۸۲ در کلاس های داوری شرکت کردم، آن زمان ۱۷سالم بیشتر نبود. شروع کردم و بعد علاقمند شدم. در داوری اینکه یک نفر در خانواده ات داور باشد خیلی تاثیر دارد. خیلی کمتر شاید پیش بیاید که یک باره یک نفر به داوری علاقمند شود. بیشتر به بازی یا مربیگری علاقه دارند.
از چه زمانی تصمیم گرفتید داور باشید؟ مثلا بچه که بودید فکر می کردید یک روز فینال المپیک را سوت بزنید؟
نه اصلا. زمانی که بچه بودیم زیاد فوتبال بازی می کردم. برادرم از همان اول بیشتر دلش می خواست داوری کند. اکثرا یار اضافه را برای داوری می گذارند و معمولا داور کسی است که خیلی علاقه ندارد بازی کند ولی برای ما به این صورت نبود. کوپال کارت زرد و قرمز برای خودش درست می کرد، کارت می داد ولی من واقعا دوست داشتم بازی کنم اما بعدها چون شرایط مهیا نبود فوتسال را انتخاب کردم. بیشتر علاقه به فوتبال باعث شد که در داوری هم شرکت کنم ولی بعد علاقمند شدم.
داوری سخت تر است یا فوتبال بازی کردن؟
داوری سخت تر است اما لذت بخش هم هست. گرچه با این شرایط مالی جز اینکه به این کار علاقمند باشی با هیچ دلیل دیگری نمی شود در حیطه داوری کار کرد. چون اصلا داوری شغل نیست که شما بتوانی روی آن حساب کنی که یک منبع درآمدی است. قطعا باید جای دیگری شغلی داشته باشی که تازه بیایی در داوری هزینه هم بکنی. برای همین وقتی چنین زمانی را می گذاری و هزینه هم می کنی، باید حتما علاقمند باشی. شاید بعضی از بازی کردن لذت هم ببرند ولی داوری اینطور نیست. همیشه بعد از اینکه یک بازی تمام می شود عواقبی هم دارد چون هیچ دیواری کوتاه‌تر از داور نیست و همیشه یکی از مظلوم‌ترین افراد قشر داورها هستند. همیشه وقتی یک اشتباهی پیش می آید اسم یک داور مطرح می شود یا اینکه بعد ۱۷سال یک نفر مثل من چنین اتفاقی برایش می افتد و شناخته می شود، در صورتی که خیلی از همکاران من سال ها قضاوت کرده اند و اسمی از آنها نبوده و کسی آنها را نمی شناسد اما بازیکن ها خیلی راحت تر شناخته می شود. کلا انگار بازیکن ها را به عنوان ورزشکار قبول دارند در صورتی که داورها همه در مسابقات از بازیکن ها بیشتر می دوند و از نظر آمادگی جسمانی باید در سطح بالاتری باشند. تمام داوران حرفه ای ما چهار، پنج جلسه در هفته تمرین دارند به جز تمرینات اختصاصی که برای داوری باید انجام بدهند و این خیلی کار سختی است. در بازی یک تیم هستید و وظایف بین شما و هم‌تیمی‌هایتان تقسیم می شود ولی در داوری شما فقط خودتان هستید که باید تصمیم بگیرید. درست است که همکارانتان هستند و یک همکاری وجود دارد ولی در نهایت داور بازی است که مسوولیت حتی تیم خودش را باید بپذیرد.
گلاره ناظمی ۱۷سال داوری کرده ولی تا به المپیک نرسید کسی حتی نمی دانست که ما داوران زن الیت هم داریم. ولی مثلا درباره آقای فغانی که به رده‌بندی جام جهانی رسید تقریبا همه انتظارش را داشتند که چنین اتفاقی رخ دهد.
برای این است که نه فقط آقای فغانی کلا در لیگ برتر فوتبال ما هر داوری که قضاوت بازی استقلال یا پرسپولیس را انجام بدهد به اندازه کافی سر زبان ها می افتد. چون پخش تلویزیونی و طرفدارها و مخاطب های خاص خودش را دارد ولی در فوتسال و حتی فوتبال زنان ممکن است بعضی از داورهای بین المللی ما شناخته شده نباشند چون پخش زنده ندارند و دیده نمی شوند. چون دیده نمی شود قطعا کسی هم اطلاع ندارد که ما الان سه داور بین المللی الیت در فوتبال داریم، سه داور بین المللی الیت در فوتسال داریم و سه کمک داور الیت هم داریم که از این ۹نفر شاید هیچ کدام شناخته شده نباشند. همه اینها برای این است که ورزش زنان پخش تلویزیون ندارد و دیده نمی شود.
هجمه ها علیه داور در فوتبال زنان هم هست؟
من فکر می کنم محیط ورزش بانوان یک مقدار آرامش بیشتری دارد و کمتر دستخوش این جور حاشیه ها می شود ولی قطعا هست. همیشه اشتباهات داوری هست و اعتراضات هم وجود دارد ولی چون برنامه تخصصی مثل برنامه هایی که به فوتبال آقایان می پردازد برای فوتبال زنان نداریم رسانه ای نمی شود و باز این هم به این دلیل است که تصاویر بازی ها از تلویزیون پخش نشود ولی اعتراضات هست. به صورت مکتوب یا گاهی مصاحبه می کنند.
در یک مصاحبه گفته بودید خانم ها فحش نمی دهند ولی نفرین می کنند.
بله. خیلی نفرین می کنند. البته هر چقدر ورزشمان پیشرفت بیشتری می کند اوضاع بهتر می شود. مثلا الان در سطح لیگ برتر خیلی وضع بهتر شده. به این دلیل که چه در این سطح، چه مسابقاتی که در سطح آسیا یا جهانی می رویم واقعا اعتراض معنایی ندارد. چون هر چقدر حرفه ای تر می شوند حتی اگر اشتباهی هم صورت می گیرد این را پذیرفتند که باید با در نظر گرفتن اشتباهات احتمالی داوری تلاش کنند تا برنده باشند. این را قبول کردند که اشتباه جزئی از داوری است و اصلا ماهیت انسان به اشتباه است. من نمی توانم بگویم در این ۱۷سال هیچ اشتباهی نکردم و از این به بعد هم اشتباه نمی کنم. قطعا پیش می آید. فقط باید تمام تلاشمان این باشد که کمترین اشتباه را بکنیم. در توان هیچ انسانی نیست که بگوید من اصلا اشتباه نمی کنم. ولی در کل هر چقدر سطح لیگ بالاتر می رود قطعا این حواشی کمتر می شود.
اینطور نیست که بگوییم بازی های زنان حساسیت ندارد؟
نه. همین فصل گذشته چند بازی ما خیلی حساسیت زا شد ولی علتش این است که این حواشی و اعتراضات بیشتر در فضای مجازی منتشر می شود. برنامه اختصاصی مثل برنامه نود یا برنامه های خاص دیگری نداریم. یک برنامه اختصاصی به اسم ۲۰۲۰ داریم که امسال یک مقدار در این برنامه حواشی و تصاویر فوتسال زنان هم پخش می شود.
در این مدت گلاره ناظمی را با علیرضا فغانی خیلی مقایسه می کنند. نظرتان درباره این مقایسه چیست و چه چشم انداری برای آینده داوری خودتان دارید؟ جام جهانی زنان نداریم؟
جام جهانی فوتسال زنان نداریم؛ جام جهانی مردان در سال ۲۰۲۰ برگزار می شود و با توجه به اینکه در این یکی دو سال عملکردی که کل خانم های داور در سطح جهان داشتند مورد قبول بوده و این شانس را به خانم ها دادند که بازیهای آقایان را قضاوت کنند و توانایی شان را سنجیدند ممکن است این شانس را شاید در مسابقات ۲۰۲۰ داشته باشم. چون تا الان این اتفاق نیفتاده که خانمی برای جام جهانی مردان انتخاب شود ولی چون ما جام جهانی زنان نداریم و این یکی دو سال خیلی فیفا روی داوران زن حساب کرده و به آنها اعتماد کرده امکان دارد سال ۲۰۲۰ این اتفاق بیفتد که از داورهای خانم هم شاید استفاده کند. درباره این مقایسه که می گویید هم قطعا خیلی جذاب است چون تا به حال هیچ کس در داوری فوتبال ما چنین سابقه ای نداشته؛ ایشان هم از فینال المپیک آغاز کردند و به رده بندی جام جهانی رسیدند امیدوارم این روند ادامه داشته باشد و من هم بتوانم بعد از المپیک در جام جهانی هم قضاوت کنم.
یعنی شما را در رده بندی یا فینال مسابقات ۲۰۲۰ ببینیم.
مسابقات ۲۰۲۰ که جام جهانی آقایان است اما آرزوی من این است که برای این مسابقات دعوت شوم. دعوت شدن به مسابقات به این بزرگی که مخصوص آقایان است خیلی اتفاق بزرگی است. همان روزی هم که ابلاغ مسابقات المپیک را گرفتم به فینالش فکر کردم و از الان هم به مسابقات ۲۰۲۰ فکر می کنم چرا که نه، شاید اتفاق بیفتد.
فیفا برای قضاوت شما با حجاب مشکلی نداشت؟
من فکر می کردم داشته باشد ولی خدا را شکر خیلی خوب بود این اتفاقی که افتاد. تا چند سال پیش فیفا حتی اجازه نمی داد خانم ها با حجاب بازی کنند، آن هم به خاطر دلایل علمی که داشت می گفت نباید باشد و از سوی دیگر معتقد بود فوتبال جای تبلیغات سیاسی یا مذهبی نیست. ولی چون در فوتسال مخصوصا ایران چه در زنان و چه مردان در آسیا قهرمان است. این بالا بودن سطح کیفی فوتسال و داوریمان این تاثیر را گذاشت که به داوران ایرانی اطمینان کنند و توانایی هایشان را توانستند نشان بدهند. شاید ناخودآگاه خیلی به این مساله علاقه نداشته باشند ولی وقتی این توانایی ها را می بینند و آن موضوع را با آن درگیر نمی کنند خیلی خوب است. الان چه داوری و چه فوتسال‌مان به درجه ای رسیده که اطمینان می کنند. در فوتبال هم که آقای فغانی که به نظرم باید فینال جام جهانی را سوت می زدند. وقتی در جهان نفر اول باشند، قطعا دید فرق می کند. این اطمینان به وجود می آید که داورهای ایرانی داورهای باهوشی هستند، این خیلی فرق می کند با کشوری که هیچ نام و نشانی در فوتبال و فوتسال یا داوری ندارند. آنها کارشان خیلی سخت تر می شود. الان راه خیلی بازتر است برای داورانی که چه خانم و چه آقا می خواهند بیایند و قضاوت کنند.
یعنی داوری آقای فغانی برای انتخاب شما تاثیر داشته و داوری شما در المپیک برای دیگران تاثیر دارد؟
قطعا همینطور است. الان تا می گوییم از ایران هستیم می گویند آقای فغانی. سطح کیفی مسابقات و اینکه ما الان فوتسال بانوانمان قهرمان آسیا است یعنی در لیگی قضاوت می کنند که برآیندش قهرمان آسیا است، قطعا این داوران سطحشان بالاتر است تا اینکه خیلی از کشورها اصلا فوتسال بازی نمی کنند، داورانشان قطعا نمی توانند آنقدر تجربه داشته باشند چون در لیگی قضاوت نمی کنند.
بازی افتتاحیه یا به نوعی ویترین مسابقات را به شما دادند.
روزی که افتتاحیه را به من دادند از طرفی خیلی خوشحال شدم و از طرفی هم ناراحت شدم. گفتم شاید به نوعی شانس فینال را از دست داده باشم. با اینکه این اتفاق قبلا هم افتاده بود. رفته بودم که بتوانم جز داورهای فینال باشم، البته فکر نمی کردم داور اصلی باشم. برای همین افتتاحیه را دادند گفتم شاید فنیال را از دست دادم ولی خدا را شکر این اتفاق افتاد و من فینال را سوت زدم.
در یک کانال خبری دیدم که از شما تمجید شده بود برای اینکه مسابقه اسرائیل را سوت نزدید.
ماه پیش در مسابقات دانشجویان بود که وقتی ابلاغ ها را دادند دیدم که مسابقه اسرائیل را برای من گذاشتند. هر جا که ابلاغ ها را می دهند اصلا به این مسائل توجه نمی کنند که شما ممکن است مشکل داشته باشید. پس دادن یک ابلاغ هم خیلی سخت است و ممکن است عواقبی داشته باشد یا حتی از شما بخواهند مسابقات را ترک کنید. روز اول که ابلاغ ها را دادند متاسفانه قرعه به نام من افتاد برای بازی اسرائیل و کانادا. واقعا نمی دانستم باید چه کنم و خیلی سخت بود. تصمیم گرفتم بعد از جلسه با نماینده فیفا صحبت کنم و بگویم که قضاوت نمی کنم. خدا را شکر که احترام گذاشتند به اعتقاد ما و مسائلی که باید رعایت کنیم و برایمان مهم است و از روز بعد به من داوری دادند. من در مسابقات دانشجویان هم داور سوم فینال بودم و برای آقایان هم قضاوت کردم.
اولین بار بود که یک خانم برای مسابقه آقایان قضاوت می کرد.
من در مسابقات این‌دُر گیم یا قهرمانی آسیا داور سه یا چهار بودم ولی اینکه در زمین بازی به عنوان داور باشم اولین بار بود که اتفاق می افتاد.
اگر نماینده فیفا با شما همراهی نمی کرد چه می شد؟
مجبور بودم برگردم و راهی نداشتم. همان وقتی که رفتم تا بگویم برای این بازی قضاوت نمی کنم انتظار این را داشتم. چون اصلا اینطور نیست که شما هر بازی بخواهی سوت بزنی، نخواهی سوت نزنی. وقتی که رفتم و این را گفتم خودم را آماده کرده بودم که ممکن است کلا بگوید برگرد یا به خاطر این قضیه دو یا سه بازی بیشتر ندهند یا به تو اصلا بها ندهند. ولی قبول کردم وبا همه این شرایط رفتم و این را گفتم.
شما که خودتان داور هستید فکر می کنید چقدر حضور بانوان در استادیوم باعث کم شدن تنش ها در ورزشگاه می شود؟
به نظر من صددرصد می تواند تاثیر بگذارد. هر کسی وقتی تنها می رود شاید نوع برخوردش با زمانی که با خواهرش می رود فرق کند. قطعا تاثیر می گذارد. آن فضای خشن و آن جوی که در استادیوم ها الان وجود دارد را قطعا کم می کند ولی من فکر می کنم یک شرایطی دارد. من خودم در مسابقات آرژانتین که بودم این اتفاق افتاد که خانم ها توانستند وارد استادیوم شوند و آنجا برای همه جذاب بود. آن روز همه به من تبریک گفتند برای این موضوع. چون داورها معمولا با داورها یا بازیکن های ایرانی از طریق فیس بوک یا اینستاگرام در ارتباط هستند همه از این موضوع اطلاع داشتند و خیلی تبریک گفتند. چه از کسانی که در فیفا بودند و چه داورها بازخورد خیلی خوبی در این موضوع داشتند. من خیلی با این موضوع موافقم اما به نظر من یک سری شرایط را باید خانم ها از نظر پوششی یا موارد دیگر رعایت کنند که بتوانند مسوولان را متقاعد کنند که شرایط را برایشان مهیا کنند. نیازمند یک سری زمینه ها هستیم و بسترش باید مهیا شود که خانم ها بروند. تنها کاری که ما خانم ها می توانیم انجام دهیم این است که خودمان هم یک سری مسائل را رعایت کنیم که مسوولان نگرانی را از باب آن مسائل نداشته باشند و این بستر را فراهم کنند. همه اینها در کنار هم می تواند برای رسیدن به این هدف کمک کند که همه از دیدن فوتبال لذت ببرند. چون هدف از دیدن فوتبال همین لذت بردن است در کنار خانواده ولی باید شرایط مهیا شود.
دیدگاهتان را بنویسید