گیل و دیلم ؛تالاب ها ، برکه ها و محیط های آبی شرق استان گیلان برای اولین بار مورد تجاوز و تازش گیاه سنبل آبی قرار گرفته اند که با اقدامی برنامه ریزی شده، نسبت به پاکسازی پهنه های آبی از هجوم این مهمان ناخوانده ولی مخرب، جلوگیری شد.
سنبل آبی گیاه بومی آمریکای جنوبی ، چندسال قبل برای اولین بار آبگیر عینک در شهر رشت را مرکز فرماندهی تهاجمات خود قرار داد و این دشمن قهار طبیعت آبی گیلان به صورت خاموش و به آرامی قلمرو تصرفات خود را گسترش داد بدون اینکه کسی متوجه شود؛ آبگیرها و برکه های غرب گیلان تا آستارا میدان تاخت و تاز این گیاه قرار گرفت و بتدریج کانال ها ، آبراها و پرندگان مهاجر را به عنوان لشکر نفوذی خود برای انتقال برگزید و هم اکنون تمامی مناطق آبی شرق و غرب گیلان را مورد تجاوز قرار داده و درحال گسترش قلمرو تصرفات و تجاوزگری خود است.
گیاه خطرناک و مهاجم سنبل آبی برای محیط زیست پس از تهاجم به تالاب ها و آبگیرهای بخش مرکزی و غربی جلگه گیلان نظیر آبگیر عینک رشت و تالاب بین المللی انزلی، اینک به محیط های آبی شرق گیلان چنگ انداخته؛ دشمن قهاری که یکه تاز میدان نبرد است و قدرت تجاوز و تصرف بالایی دارد.
پیش از این گیاه آزولا تالاب انزلی را به عنوان مقر خود برگزید و تالاب ها و محیط های آبی گیلان و مازندران را مورد تهاجم قرار داد و هم اکنون طبیعت حساس و شکننده گیلان با دشمن مهاجم جدیدی روبه رو شده است که قدرت انهدام بالایی دارد.
در سال جاری در محیط های آبی و کانال های آبرسانی شهرستان های لنگرود ، سیاهکل و رودسر این گیاه شناسایی شد؛ گیاهی که از آن به عنوان بیوتروریسم نیز یاد می شود و اگر کنترل دائم و مدام رودخانه ها و کانال ها از این متجاوز صورت نگیرد، چیزی نخواهد گذشت که تالاب ها ، برکه ها و آبگیرهای این مناطق با بحران زیست محیطی جدیدی مواجه خواهند شد.
سنبل آبی این روزها از مرکز استان تا رودسر آخرین شهرستان شرقی گیلان از طریق انتقال با امواج دریا و کانال های آبی پیشروی کرده و پهنه های آبی را مورد تاخت و تاز قرار داده و از مرز آبی گیلان عبور و استان مازندران را نیز مورد تهاجم قرار داده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان رودسر در این باره گفت: این گیاه از طریق دهانه رودخانه چمخاله لنگرود تا چابکسر در نوار ساحلی به طول ۴۵ کیلومتر پیشروی کرده و این سواحل را تحت پوشش قرار داده که در یک اقدام دستجمعی با همکاری سایر اداره ها در شش مرحله نسبت به جمع آوری آن به صورت دستی و مکانیکی با ماشین آلات شهرداری ها و بخشداری های شهرستان اقدام شد.
علی محمدپور تصریح کرد: این گیاه مهاجم در اواسط فصل تابستان در سواحل رودسر مشاهده شد که تا اواسط مهرماه عملیات جمع آوری آن به پایان رسید.
وی درباره ورود و تهاجم این گیاه نیز خاطرنشان کرد: این گیاه از طریق رودخانه چمخاله لنگرود با جریان آب از شمال غربی به جنوب شرقی حرکت کرده و به سواحل رودسر رسیده است.
عملیات جمع آوری این گیاه در شهرستان لنگرود که بین راه عبور به رودسر قرار دارد، از ۲۲شهریور ماه سال جاری آغاز شده است.
رئیس اداره محیط زیست لنگرود در این خصوص گفت: این گیاه ۳۳ هکتار از رودخانه و کانال آبرسانی رودخانه رادارکومه و رودخانه به طول ۱۲کیلومتر و کانال به طول دو کیلومتر را چنان پوشانده بود که حتی قایق های محیط زیست امکان تردد از این مسیرها را نداشتند.
سید امین نجات افزود:در سال ۱۳۹۵ برای اولین بار این گیاه در داخل کانال آبرسانی کشاورزی رادارکومه چمخاله مشاهده شد که آب این رودخانه با وارد شدن به آب رودخانه لنگرود، آن را نیز آلوده کرد که از آن تاریخ تاکنون طی دو مرحله نسبت به پاکسازی این گیاه در سال های ۹۶ و ۹۷ اقدام شده است.
نجات ادامه داد: از بیست و هفتم شهریورماه تاکنون اداره حفاظت محیط زیست لنگرود با همکاری اداره زندان های استان و شهرستان و با در اختیار گذاشتن چهار قایق توسط سپاه ، عملیات پاکسازی را ادامه می دهد و هم اکنون رودخانه رادارکومه با آوردن یک دستگاه سنبل روب از بندر انزلی، بطور کامل جمع آوری و علاوه بر آن ۱۰کیلومتر هم کناره های این رودخانه از وجود گیاه سنبل آبی پاکسازی شده است.
گیاه مهاجم سنبل آبی در یکی از روستاهای حاشیه شهر سیاهکل نیز مشاهده شده که اداره محیط زیست با همکاری ادارات عضو پدافند غیر عامل این شهرستان نسبت به جمع آوری آن اقدام کردند.
رئیس اداره محیط زیست شهرستان سیاهکل نیز در این باره اظهار داشت: تمامی آب بندان ها ، استخرهای محلی و کانال های آب کشاورزی و تالاب های موجود در شهرستان سیاهکل در تهدید سنبل آبی قرار دارند اما درحال حاضر این گیاه به جز کانال آب سیاهکل، در جایی دیگر در شهرستان رویت نشده است .
لطیف جواهر دشتی اظهار داشت: با هماهنگی های انجام شده کانال آب کشاورزی سیاهکل به وسیله بیل مکانیکی از سنبل آبی پاکسازی و نسبت به منهدم سازی این گونه غیر بومی اقدام شد ولی متاسفانه این گیاه مهمانی است که صاحب خانه را می کشد و مانع رسیدن اکسیژن به آب می شود و بسیار متراکم و سریع رشد می کند و وقتی وارد زیستگاه می شود، تمامی موجودات گیاهی و جانوری موجود در آب را خفه می کند.
** عبور خطر از بیخ گوش لاهیجان؛
شهرستان لاهیجان که دارای کانال ها ، رودخانه ها و آبگیرهای متعددی است به گفته مسوولان محیط زیست لاهیجان تاکنون از تهاجم این مهاجم غیربومی در امان بوده و به دلیل پایش مدام هنوز به صورت یک بحران و معضل تبدیل نشده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست لاهیجان دراین باره می گوید: اقدامات کنترلی و پایش روزانه برای جلوگیری از ورود سنبل آبی به تالاب ها و رودخانه های این شهرستان درحال انجام است.
علی امیری افزود: در مکاتباتی که با سایر ادارات شهرستان صورت گرفته و از آنها خواسته شده که درصورتی که موردی از این گیاه مشاهده شود، با توجه به امکاناتی که دارند، نسبت به شناسایی و جمع آوری آن اقدام کنند.
وی با اشاره به پایش مدام در سطح شهرستان در خصوص ورود این گیاه اظهار داشت: اخیرا یک مورد از گل این گیاه در یکی از گلفروشی های لاهیجان به منظور فروش مشاهده شد که با سرعت نسبت به انهدام آن اقدام شد.
از دیدگاه سازمان های بین المللی گیاه سنبل آبی با نام علمی Eichhornia crassipes بومی آمریکای جنوبی و آب های شیرین حوضه آمازون است و از گونه‌های مهاجم بسیار مشکل‌ساز در خارج از محدوده بومی خود بوده و گسترش سریع آن و پوشش کامل سطح آب موجب بروز مشکلات عدیده زیست محیطی به‌ویژه کاهش تنوع زیستی و مرگ تدریجی تالاب ها ، آب بندان ها و آبزیان منطقه را فراهم می‌نماید.
سنبل آبی با گل های آبی مایل به بنفش با ظاهر فریبنده جای خود را به آسانی در منابع آبی باز کرده و آب را ۱۳ برابر سطح آب های آزاد تبخیر می کند. این گیاه افزون بر تکثیر از دانه ، در شرایط مطلوب به وسیله ساقه‌های رونده به راحتی تکثیر می یابد و رشد آن بسیار سریع است و طی شش تا ۱۸ روز، دو برابر می شود و با جلوگیری از رشد سایر گیاهان تهدیدی جدی برای تنوع زیستی ، توسعه اقتصادی و رفاه جامعه به حساب می آید .
کارشناسان هم اکنون بهترین راه برای مقابله با سنبل آبی را جمع آوری سریع آن به وسیله بیل مکانیکی یا جمع آوری فیزیکی و دستی و منهدم سازی آن می دانند. خرید و فروش گیاه سنبل آبی در گیلان ممنوع است و اداره کل حفاظت محیط زیست استان از مردم خواسته که از خرید و فروش آن خودداری کنند و به محض دیدن آن در تالاب یا زیستگاه آبی ، موضوع را به محیط زیست گزارش دهند.
منبع:ایرنا
دیدگاهتان را بنویسید