امنیت ملی و بحران های غیرمترقبه….
توفان کاترینا ( Hurricane Katrina) یکی از فاجعه‌بارترین بلایای طبیعی در ایالات متحده آمریکا بوده است. این توفان که در سال ۲۰۰۵ میلادی رخ داد بخشی از کرانه‌های آمریکایی خلیج مکزیک از نیواورلئان در ایالت لوئیزیانا تا موبیل در ایالت آلاباما را درنوردید و به ویرانی کشید. توفان کاترینا در پگاه ۲۹ اوت ۲۰۰۵ از دریا به خشکی رسید و باعث مرگ ۱٬۸۳۶ تن و آوارگی یک میلیون نفر شد. چنین فاجعه‌ای انسانی از زمان جنگ داخلی آمریکا در ایالات متحده دیده نشده است.
لوییزیانا یکی از فقیرترین ایالت های آمریکاست و نیواورلئان یکی از شهرهای پرجمعیت این ایالت است که نزدیک به هفتاد درصد ساکنان آن سیاه پوستان فقیر بوده و طبقه متوسط و بالاى شهر همگی سفید پوست هستند.
در این بحران ملی در امریکا که در زمان ریاست جمهوری جرج بوش پسر در ایالات متحده روی داد،مشخصا تبعیض در خدمت رسانی و‌کمک به حادثه دیدگان وکاهش حجم عوارض حادثه مشهود بود ، ولی با کمال تعجب رسانه ها در امریکا انرا تبدیل به بحران بی کفایتی دولت ویا سومدیریت نهادهای مربوطه نکردند، انتقادهایی در مورد نحوه خدمت رسانی وجود داشت ولی کفه سنگین ماجرا حفظ اتحاد و امنیت ملی کشور بود.از کاترینا که یک حادثه طبیعی قابل پیش بینی است که بگذریم ،به ماجرای کشته شدن ۱۹ اتش نشان در ایالات اریزونای ایالات متحده در تیرماه ۱۳۹۲ می رسیم ، ماجرای غم انگیزی که در مهار اتش سوزی جنگل ها صورت گرفت.
حوادث طبیعی و غیر طبیعی در همه جای دنیا روی می دهند ، مثلا حریق در شهر اکستر، هتلی را از بین برد که گمان می‌رود قدیمی‌ترین هتل انگلیس باشد.
گاردین با انتشار این خبر نوشت: «هتل معروف «رویال کلارنس» در شهر اکستر واقع در جنوب شرقی انگلیس، طعمه حریق شد و تلاش بیش از ۱۰۰ آتش‌نشان برای نجات آن به نتیجه نرسید.»
این هتل در این آتش‌سوزی کاملاً از بین رفت و اکنون شعله‌های آتش دیگر ساختمان‌های تاریخی این شهر قدیمی را تهدید می‌کند.
هتل «رویال کلارنس» در سال ۱۷۶۹ ساخته شده بود و ۲۴۷ سال قدمت داشت.
ولی نوع واکنش ها نسبت به این‌بحران ها در کشورهای مختلف متفاوت است .در ایران در همان سال ۱۳۹۲ که ۱۹ اتش نشان در اریزونا جان باختند ، در ابان ماه ودر خیابان جمهوری تهران یک حادثه گیرافتادن چند نفر در یک ساختمان در حال اتش سوزی پیش امد، خوب کلی بحث وغوغا شد که اتش نشانان بخوبی عمل نکردند،کیسه هوا نداشتند….اصلا چرا برای یک ماجرای اینچنینی ۳ اتش نشان‌خبره اسیب ببینند؟!!!!
بحران هایی اینچنینی براحتی می توانند به معضل امنیت ملی تبدیل گردند و علاوه بر امنیت اعتماد وسلامت روانی جامعه را تهدید کنند. واکنش های منفی مانند افسردگی ،اضطراب و حتی اضطراب پس از سانحه PTSD در این بحران ها شایع است ،که می تواند مردم وحتی تیم امدادگر را تهدید کند ،ولی در کشورهایی که بدلیل عدم‌وجود اعتماد فی مابین دولت و‌مردم ورسانه ها ،بازار شایعه داغ است ،ورسانه ها کارکرد اصلی خود را از دست می دهند این بحران های فردی ممکن است وسعت پیدا کرده و تبدیل به ابزاری برای بهره برداری سیاسی عده ای برای تخطیه مدیران و یا سازمان های دخیل گردد.
شما پیام مقام‌معظم رهبری را در مورد حادثه تلخ خیابان جمهوری وفروریختن ساختمان پلاسکو بخوانید ،ایشان پرداختن به علت حادثه ومقصرین را فعلا جایز ندانستند.ولی متاسفانه متداوما در رسانه ملی صحبت از مقصر است ،اینکه ۳۰ بار اخطار به مسیولین این ساختمان داده شده است‌و…..
شما ببینید در حادثه ۱۱ سپتامبر،ترس همگانی از تکرار رخدادهای همسان و جلوگیری از بروز اشتباهات دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی کشور، سبب شد که دولت فدرال به چیزی جز افزایش ضریب امنیتی کشور نیندیشد. تا پیش از این حادثه، احساس غیر قابل دسترس بودن کشور – که طی ۲ قرن ادامه داشت -سبب شده بود که تدابیر امنیتی در جامعه ایالات متحده به حداقل برسد و مردم این کشور به مراتب کمتر از دیگر کشورهای جهان با محدودیت های امنیتی مواجه شوند. گسترش آزادی های مدنی که در قانون اساسی آمریکا نیز تصریح شده بود، به دولت فدرال اجازه نمی داد که برای انجام بازرسی ها، تحقیقات و مبارزه با دشمن، با فراغ بال عمل کند. اما وقوع بزرگ ترین حادثه تروریستی تاریخ جهان، در این نگرش تغییری اساسی ایجاد کرد. از آن زمان بدین سو، امنیت جای آزادی را گرفت و تامین امنیت شهروندان در راس نیازهای اصلی و حیاتی اجتماع قرار گرفت. بدین ترتیب، مردم آمریکا به رغم عشق و علاقه خود به آزادی های فردی و اجتماعی، حاضر شدند برای برقراری امنیت، بخشی از آزادی های خود را نادیده انگارند.
از سوی دیگر ترس ناشی از آینده که به دنبال حوادث تکان دهنده ۱۱ سپتامبر بر سرتاسر جامعه آمریکا مستولی شد، روحیه محافظه کاری را در میان مردان و مردم این کشور تقویت کرد. البته این حرکت به سوی محافظه کاری سیاسی و مذهبی در آمریکا از اوایل دهه ۹۰ و همزمان با برنامه های لیبرالی دولت دموکرات بیل کلینتون، آغاز شده بود؛ اما به رغم پیروزی جناح راست حزب جمهوری خواه در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۰ در سطح جامعه، عمومیت نیافته بود. تکان روانی ناشی از حمله تروریستی ۱۱ سپتامبر که با تخریب غرور ملی و هراس هولناک حملات مشابه همراه شد، کلیه مردم ایالات متحده حتی شماری از سرسخت ترین لیبرال های حزب دموکرات را محافظه کار گردانید. این روند سبب شد، ملی گرایی افزایش در دل میلیو نها آمریکایی زنده شود و گرایش به سوی مذهب، به شدت افزایش یابد. در واقع، دولت مردان محافظه کار آمریکا فرصت را غنیمت شمرده، با کمک گرفتن از رسانه های گروهی، به تحریک احساسات ملی گرایانه آمریکاییان پرداختند تا از این طریق به بازسازی غرور ملی جامعه بپردازند.
من معتقدم استفاده از تجربیات سایر کشورها در حل این بحران ها در ابعاد مختلف سیاسی ،امنیتی،روانی و حتی رسانه ای می تواند به ما کمک بسیاری نماید.
باید دید از روز گذشته که‌حادثه پلاسکو روی داد ، چه اتفاقی در حوزه های مختلف امنیت ، شهری و روانی مردم روی داده است و‌به جبران ان پرداخت.ترس ناشی از چنین وقایعی وغرور اسیب دیده مردم ناشی از مرگ اتش نشانان می تواند بشدت سلامت جامعه را تهدید کند وباید فکری به حال ان کرد.
پایان .
علی دادخواه
۱ بهمن ماه ۱۳۹۵
دیدگاهتان را بنویسید