بی تدبیری در مدیریت و توزیع آب کشاورزی گیلان موجب شده تا اراضی شالی‌کاری این استان با داشتن منابع آبی عظیم خشک شوند و موجی از اعتراضات برنجکاران را در پی داشته باشد.
به گزارش پایگاه خبری گیل و دیلم ، کشاورزی در گیلان از عمده مشاغل مردم است و سالانه حدود ۳۰۰ هزار نفر از بهره‌برداران در ۲۳۸ هزار هکتار اراضی شالیزاری به کشت و تولید برنج مشغول هستند.
لازمه تولید برنج وجود آب است و وابسته بودن این محصول به آب، آن‌هم در حجم وسیع موجب شده تا دولت‌ها همیشه در تأمین، نگه‌داری و توزیع آب برنامه‌ریزی‌هایی را داشته باشند.
امروزه کمبود آب در گیلان بیش از اینکه ناشی از تغییرات جوی و کاهش نزولات آسمانی باشد، ناتوانی در نگه‌داری و توزیع آن است که موجب شده کشاورزی در گیلان در مقطع نخست کاشت با بحران مواجه شود.
مدیریت مدبرانه و هوشمندانه منابع آب در استان در این مقطع از خشک‌سالی حائز اهمیت است که تشنج و تنش‌های کم‌آبی فعلی باعث شده تا دل‌مشغولی کشاورزان بیشتر و بر نگرانی‌های آن‌ها روزبه‌روز افزوده و از انگیزه و رغبت آن‌ها در تولید بکاهد.
وضعیت بحران فعلی کمبود آب از یک‌سو و عادی جلوه دادن شرایط نامساعد منابع آب کشاورزی از سوی متولیان امور آب باعث شده تا کشاورزان به رسانه متوسل و صدای کم‌آبی و ترک خوردن اراضی شالی خود را به گوش مسئولین برسانند.
تاکنون جلسات و نشست‌های متعددی در سطح استان و شهرستان‌ها در خصوص مقابله با کمبود و بحران کم‌آبی در فصل زراعی برگزارشده و نتیجه آن در ابتدا جلو کشیدن پنج‌روزه برای آزادسازی آب سد سفیدرود و سپس افزودن دو روز دیگر به این زمان بوده که طبق اعلام روز گذشته استاندار گیلان قرار هست هشتم اردیبهشت آب پشت سد آزاد شود تا کشاورزانی که تنها از آب این سد بهره‌مند می‌شوند از آن استفاده کنند؛ درحالی‌که آب پشت سد تنها برای مصارف کشاورزی غرب استان بوده و برای تأمین آب موردنیاز مصارف کشاورزی شرق گیلان نیازمند منابع آب متفاوت و تدبیری دیگر است.
از ارائه گزارش کم‌آبی و بحران پنهان آن در گیلان عبور کنیم باسیلی از درخواست‌ها مردمی مواجه می‌شویم که در گفت‌وگو با خبرنگاران فارس مطرح‌شده و در ادامه آمده است.
برنج‌کار شفتی با اشاره به کمبود آب و ترک خوردن اراضی شالی در پی فقدان آب اظهار کرد: اداره آبیاری سالانه پول‌های هنگفتی از ما کشاورزان می‌گیرد درحالی‌که هرساله برای تأمین آب کشاورزی خود مشکلات فراوان داریم.
رسول داداشی با بیان اینکه مدیریت آب کشاورزی تنها به جلسات مسئولان در ادارات معطوف شده گفت: سال‌هاست که مسئولان برای ما کشاورزان تصمیم می‌گیرند که چه وقت کار کشاورزی را آغاز کنیم درحالی‌که تاکنون ۱۰۰ متر زمین را برای کشت برنج آماده نکرده‌اند.
وی با اشاره به هرج‌ومرج بر سر سردهنه‌ها گفت: اگر حساب کنیم تعداد زیادی از گمارده‌های اداره آبیاری بر سردهنه‌ها مأمور شده‌اند تا آب کشاورزی به عدالت توزیع شود و از کمبود و احیاناً پرآبی گزارش‌هایی را به آبیاری اعلام کنند اما جالب اینجاست که بسیاری از کشاورزان آبداران و یا میر آب‌های خود را نمی‌شناسند.
یکی دیگر از کشاورزان استان که حدود سه هکتار اراضی شالی را سالانه زیر کشت می‌برد نیز با اشاره به کمبود آب زراعی در صومعه‌سرا اظهار کرد: مشکل کم‌آبی تاکنون آن‌ها را با مشکلات زیادی روبرو کرده درحالی‌که برای گرفتن خزانه هزاران متر را پیاده طی می‌کنند و با دبه آب به مزارع برای خزانه گیری می‌رسانند.
امید فلاحت کار گفت: آبیاری فقط در پول گرفتن نقش اساسی دارد و یکی از بزرگ‌ترین کارهایش رهاسازی آب پشت سدی است که نه‌تنها خود آن را به وجود نیاورده بلکه در نگه‌داری و لایه روبی آن نیز هیچ اقدامی نمی‌کند.
این کشاورز اهل ضیابر صومعه‌سرا افزود: شنیده‌ایم که سد سال‌ها هست که لایه روبی نشده و ناتوانی مدیران در لایه روبی سد و افزایش حجم ذخیره‌سازی منجر شده تا آن‌ها در سال زراعی فعلی با مشکلات عدیده روبرو شوند.
یکی از کشاورزان اهل آستانه‌اشرفیه است که کمبود آب در سال جاری بسیار وی را رنجانده و از مدیریت و توزیع آب بسیار گلایه‌مند‌است اظهار کرد: زمین‌هایم از بی‌آبی خشکیده و همچون کویر شده است.
سید محمد جلالی گفت: بر اساس سفارش‌ها و توصیه‌های مسئولان ماقبل سال اقدام به کاشت مزارع خودکرده‌ایم و آن‌ها در گزارش‌ها خود از شخم بالای زمستانه استفاده کرده‌اند اما اکنون هیچ‌کس نیست که بگوید شما از چه چیزی رنجور هستید و ناله از کم‌آبی خود و خشکیده شدن اراضی را چگونه فریاد می‌زنید.
پیرمرد ۶۰ ساله با بیان اینکه حدود چهار هکتار اراضی خود را در اسفندماه آماده کرده و از آب‌های محلی برای شخم اولیه استفاده کردم گفت: تمام زحمات سال گذشته‌ام در پی خشکی زمین از بین رفته و مجدداً باید حدود یک‌میلیون تومان هزینه کنم و زمین خود را شخم بزنم.
کشاورز لاکانی اهل شهر رشت نیز در پی بی‌آبی ناله از درون می‌کشد و خشکی زمین‌های خود را نتیجه بی مدیریتی در رهاسازی آب می‌داند.
حسن بازیار با بیان اینکه هیچ سالی زمین‌های کشاورزی تا این اندازه خشک نبود گفت: برای جبران این ترک‌ها حجم بسیار زیادی از آب باید به داخل زمین نفوذ کند و پولش را ما کشاورزان بدهیم.
این شالیکار رشتی افزود: تمام رودخانه‌های محلی این روستا از بی‌آبی خشکیده است و پس‌ازاینکه آب رها شود روزها طول می‌کشد تا آب پس از جذب در زمین به مزارع کشاورزی آن‌ها برسد و در آن موقع نیز توزیع و تقسیم آب خودنگرانی دیگری در این ماجرا است.
در این راستا تلاش‌های بسیاری زیادی طی دو هفته از سوی خبرگزاری فارس برای برقراری ارتباط با مدیرعامل آب منطقه‌ای گیلان برای طرح سؤال و توضیحاتی در راستای مشکلات کشاورزان مطرح شد اما علیرغم تلاش‌ها جویا شدن از وضعیت منابع آب و نحوه توزیع و جبران کمبودها بی‌نتیجه و بسیاری از سؤالات و دغدغه کشاورزان گیلانی تنها در حد اطلاع‌رسانی و دغدغه ماند.
لازمه جبران کمبود بی‌آبی ساخت سد و ذخیره آب برای مصارف کشاورزی است که بی‌شک با اتمام هرچه سریع‌تر پروژه‌های سدسازی در گیلان مشکل کمبود آب شرب و آب کشاورزی این استان حل و یا حداقل از بحران‌آفرینی آب کشاورزی و کاهش سطح تولید برنج عبور خواهیم کرد.
تقریباً منابع آبی در گیلان وضعیت مناسبی ندارد و ادامه حیات کشاورزی در گیلان نیازمند مدیریت تخصصی و هوشمندانه است و نباید تنها به موضوع آب کشاورزی در گیلان به‌صورت بخشی و مقطع ای نگریسته شود.
نباید در گیلان با داشتن منابع و پتانسیل آب فعلی مدیریت آن از بی‌تدبیری برخی از مسئولان و متولیان نشت کند و تشنگی اراضی شالی‌کاری استان را فرابگیرد بلکه باید آب منطقه‌ای با تعامل و تأکید بر مدیریت بهینه مصرف آب بحران کم‌آبی را جبران و همگام با نیاز مردم تلاش کند/فارس
دیدگاهتان را بنویسید