پدر تجارت چای ایران درگذشت/ حاج مهدی حریری که بود و چگونه بزرگترین تاجر چای ایران شد؟

حاج مهدی حریری ملقب به پدرت تجارت چای ایران درگذشت. او به جرات سرشناس ترین تاجر چای ایرانی در جهان بود و در حالی درگذشت که نسبت به آینده صنعت چای ایران بیمناک بود.

به گزارش پایگاه خبری گیل و دیلم، اگر کاشف السلطنه پدر صنعت چای ایران است، حاج مهدی حریری « پدر تجارت چای ایران» بود که در ۹۲ سالگی و همزمان با درگذشت عزت الله انتظامی، اسطوره سینمای ایران درگذشت. اگرچه مسیر و حوزه فعالیت این دو شباهتی به هم ندارد اما از جهت تاثیر شگرفی که بر حوزه کاری خود داشتند دست کمی‌از هم ندارند. شاید هم سینمای ایرانی چند نفر مانند عزت الله انتظامی‌به خود دیده باشد اما صنعت چای ایران تنها یک مهدی حریری داشت که آن هم رفت.

 
*تولد در سبزوار و  شکوفایی در تهران

حاج مهدی حریری در  سال ۱۳۰۵ در یک خانواده بازرگان در سبزوار متولد شد. او در ۵ سالگی به مشهد رفت و در همانجا ماندگار و بزرگ شد. پدر حاج مهدی تاجر قماش، کرباس و گاباردین بود و در بازار مشهد حجره داشت.

او در مشهد تا دیپلم ریاضی درس خواند که برای آن زمان مدرک بسیار ارزشمندی به شمار می‌رفت. او در کنار درس خواندن، دوره خطاطی و حسابداری را هم گذراند و در همان دوران به حجره پدر هم سرک می‌کشید و کمک حال او بود.

*ورود به دانشگاهی به نام بازار و نصیحت‌های پدر

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نوش آنلاین حاج مهدی در سال ۱۳۲۵ و پس از گرفتن دیپلم در مشهد برای ادامه تحصیل و رفتن دانشگاه نزد عمویش در تهران آمد اما به قول خودش در پایتخت همه چیز تغییر کرد و به جای دانشگاه جذب بازار شد.

خودش تعریف می‌کند زمانی که از پدرش سرمایه ای برای کسب و کار طلب کرد اما پدرش به او گفت:«گوش‌هایت را بازکن یک سرمایه ای به تو می‌دهم که هیچ وقت تمام نمی‌شود؛ گفت هیچ وقت دروغ نگو، گفتم این که نشد سرمایه! این چه ربطی به پول دارد؟ جواب داد اگر به مردم راستی ات را ثابت کنی و دروغ نگویی، همه اموال مردم دست تو خواهد بود.»

به هرحال حاج مهدی در تهران عطای درس خواندن را به لقاش ببخشید و جذب بازار شد. البته تشویق‌های پدر هم در این تغییر مسیر زندگی برای او بی تاثیر نبوده است:« پدرم خیلی من را تشویق کرد که جذب بازار شوم؛ گفت یک دانشگاهی من به تو معرفی می‌کنم بهتر از هر دانشگاهی که تصور می‌کنی، حتی دانشگاه تهران؛ گفتم کدام دانشگاه؟ از دانشگاه تهران که بالاتر نداریم! گفت دانشگاه بازار، بازار دانشگاه بی نهایت است و درس و یادگیری در آن تمامی‌ندارد، هرچقدر استعداد داشته باشی در بازار جا برای رشدت وجود خواهد داشت.»

*اما دیگر نصیحت‌های پدر به حاج مهدی برای کسب و کار در بازار

حجره من اول بازار است وقتی دو یا سه مشتری آمد چهارمی‌را قبول نمی‌کنم برای اینکه مغازه رو به روی من هم خرج دارد، تو هم این طور باش.کمک حال همکارانت در بازار باش، اگر کسی که اعتماد به او داشتی کمک خواست، یار او باش و هیچ وقت هم بهره نگیر.

حاج مهدی تعریف کرده است که در روزهای اولی که به تهران آمده بود به دلیل نداشتن سرمایه بیشتر بیشتر دلالی می‌کرد یعنی چیزهایی را می‌خرید و به دیگران می‌فروخت؛ یک روز پارچه،  یک روز چای بود و… کسبه و بازار هم آهسته آهسته به او اطمینان می‌کردند و سفارش‌های مختلفی به او می‎دادند.

حاج مهدی با درسی که از پدر برای دروغ نگفتن آموخته بود و جلب اعتماد بازاریان و تلاش خودش توانست جای پایی خوبی برای خود دربازار درست کند تا جایی که یکی از بازایان به او کمک کرد تا مغازه کوچی بخرد و کار خودش را شروع کند.

*ورود به صنعت چای

حاج مهدی با همان حجره وارد تجارت چای شد. او استعداد بسیار زیادی در تست کردن انواع چای داشت و به گفته خودش این را زمانی که در بازار کار دلالی انجام می‌داد متوجه شده بود. او انواع چای، بو و کیفیتشان را تشخیص می‌داد و متوجه می‌شد که بارچای نو است یا قدیمی‌و.. موفقیت و  تثبیت در تجارت چای سبب شد تا او با  خیالی آسوده در سال ۱۳۳۱ ازدواج کند.

اما او چگونه از یک حجره کوچک به حجره دار و تاجر بزرگ تبدیل شد؟ خودش تعریف کرده است:« خیلی کار و تلاش می‌کردم و دائم دنبال این بودم که یادبگیرم، دراین بین البته اتفاق‌هایی هم افتاد که باعث شد سرمایه‌های خوبی کسب کنم. مثلا یادم هست یک بار آقایی آمد به حجره ام و بار بزرگی از چای داشت که درحال خراب شدن و از بین رفتن بود و از من کمک خواست، من هم نگاهی به چایی انداختم و گفتم که می‌توانم درستش کنم. یادم می‌آید چایی را بردم روی پشت بام، آن جا برزنت خیلی بزرگی انداختم و بعد با یک مقدار آب خیلی خوب و تمیز روی سطح چایی‌ها را آب پاشی کردم و بارها تا شب آن‌ها را زیر رو کردم و بعد پهن کردم تا خشک، خشک شد و اتفاقا چای خیلی خوبی هم از آب درآمد و توانستم پول خوبی به دست بیاورم….»

*تاسیس شرکت مشک بو و ورود به صادرات و واردات

مدتی نگذشت که حاج مهدی تجارت چای و صادرات و واردات را هم شروع کرد و شرکت چای « مشک بو» را در دهه ۵۰ تاسیس کرد. اولین مقصد صادراتی حاج مهدی ترکیه بود که سه هزار تن چای برای این کشور ارسال کرد کشورهای مالزی، اندونزی، هند و… هم کم کم به مشتریان حاج مهدی حریری اضافه شدند. او در این میان همت گذاشت و زبان انگلیسی را هم به طور کامل آموخت….

بسیاری از فعالان صنعت چای حاج مهدی را به عنوان « پدر چای کشور» یا « پدر تجارت چای» می‌شناسند، خودش دلیل این اسم گذاری را اینطور عنوان می‌کند:« ببینید من استعداد زیادی در زمینه چای داشتم و به بسیاری از کشورهایی که مهد چای جهان هستند، رفته ام و از نزدیک از مزارع، کارخانه‌ها و… بازدید کرده ام و این تجربیات را در اختیار دیگران در کشور قرار داده ام مثلا وقتی به مزارع چای کشور می‌رفتم با افراد صحبت می‌کردم و یا وقتی به کارخانه‌های خشک کردن چای می‌رفتم درباره درجه حرارات دستگاه‌های خشک کن، حتی ساخت بهتر آن‌ها و… با افراد صحبت می‌کردم و از چیزهایی که آموخته بودم به آنها می‌گفتم، به نظرم به همین خاطر است که بسیاری از فعالان چای در کشور به من لطف دارند.»

*دغدغه‌های جام مهدی درباره صنعت چای ایران  

چای ایرانی: چای ایرانی بهترین چای جهان است اما در بهترین شرایط، کشاورزان بیش از ۶ ماه فرصت برای برداشت برگ چای ندارند. این در حالی است که یک کارگر ایرانی به طور متوسط در باغات چای در روز ۳۲ کیلو برگ چای برداشت می‌کند حال آنکه استاندارد جهانی آن ۲۲ کیلو بیشتر نیست و اگر از این میزان بیشتر شود بررسی می‌کنند که برگ چای برداشت شده ناخالصی دارد که از ۲۲ کیلو بیشتر برداشت شده است. تعداد دفعات برگ چینی در باغات ایران ۱۸ مرتبه در سال است اما در باغات ایران حداکثر ۴ مرتبه در سال برگ چینی می‌شود. یک کارگر در باغات ما در طول یک ساعت ۱۰۰ کیلو برگ می‌چیند در حالی که استاندارد جهانی ۴ کیلو در ساعت است.»

باغ‎های چای: باید توان خود را روی باغات موجود گذاشت. در حال حاضر{سال ۹۰} بیش از ۳۰ هزار هکتار باغات چای در شمال ایران موجود است که متأسفانه بیش از ۲۵ درصد این باغات از بین رفته یا تبدیل به باغات کیوی شده است.

چای سنواتی: «من حاضرم نصف چای چند سال مانده در انبارها را بخرم و به کشورهای جهان صادر کنم. ا گر دولت اصول کاشت و برداشت و نیز تولید مناسب چای را رعایت کند با چنین مشکلاتی مواجه نخواهد بود.l

دخالت دولت در صنعت چای: سیاست غلط دولت و پول مفت به کشاورزان دادن، چنین سرنوشت شومی‌برای صنعت چای ایران به ارمغان آورده است.نباید تعرفه را با حمایت از تولید چای داخلی گره بزنیم؛ چراکه تولید چای قانون مشخصی دارد که اگر درست اجرا شود، چای مرغوب به بازار می‌آید.

دائقه مصرف چای در ایران: چای مصرفی مردم در قسمت‌های غربی ایران با چای مصرفی در شمال و نیز آذربایجان که معمولا چای با کیفیت بالای کلکته مصرف می‌کنند، متفاوت است. نوع چای‌های مصرفی در استان یزد و اصفهان و شهرهای مرکزی ایران از قدیم الایام چای‌های قلمی با کیفیت مطلوب بوده است و چای‌های سریلانکایی نیز در خوزستان خریدار بیشتری دارد. در مرکز ایران و در استان کرمان و فارس چای باروتی گلابی که عمدتا به صورت قاچاق وارد می‌شود، مصرف بالایی دارد اما خراسان تنها جایی است که در آن چای ایرانی مصرف بالایی دارد چراکه مردم از توان مالی کمتری برخوردارند.

به هرحال حاج مهدی حریری در سن ۹۲ سالگی و در حالی که در انجام کار خیر هم شهره شهر بود، درگذشت. توصیه‌ همیشگی او به فعالان و تاجران صنعت چای این بود :« هیچ وقت ناامید نشوید. پشتکار داشته باشید و آن نصیحت پدرم که گفت سرمایه تو راستی است و هیچ وقت دروغ نگو، را همیشه به یاد داشته باشید.»

منبع : نوش آنلاین