گیل و دیلم؛ در فرایند تشکیل اجتماعات انسانی که در امروزه روز به حد اعلای خود یعنی مدیریت شهری در حد اعلای آن شهرهای بین المللی با قوانین و تعاملات خاص انسانی چه از نظر حقوق عمومی و خصوصی و حقوق شهروندی شده است ، مبنای کار و مدیریت در شهرها بعنوان یک اجتماع مدرن، اعمال قوانین ، وظایف مصوب و متقابل میان شهروندان و مدیریت شهری بر مبنای قوانین حاکمیت موجود دولت هاست.اگر به هرم جمعیتی شهر و روستا بنگریم طی ۵۰سال اخیر، بطور کامل این ترازو بسمت شهرنشینی سنگین شده است.
به خوبی میدانیم که حقوق شهروندی یک وقتی تحقق می یابد که فرد باید ها و نبایدهای زندگی در شهر را قبول کرده و آن را رعایت نماید. اگر اینگونه نباشد وی تنها یک شهرنشین است که صرفاً در محدوده جغرافیایی مصوب شهر زندگی می کند بدون آنکه به قوانین و الزامات آن توجه داشته باشد و اهمیت دهد.
بنابر این علاوه بر نیازهای فیزیکی و منظری و زیرساختی ، یک شهر توسعه یافته زمانی به بلوغ و بالندگی خود دست می یابد که شهرنشینان به سمت شهروندی سوق پیدا کنند.
بدینگونه نیست که بگوییم این دو جدا از همند ،بلکه همزمان با توسعه فیزیکی شهرها که در قالب حمل و نقل ، ساخت و ساز و ایجاد فضاهای عمومی مناسب از جمله پارک ها،پیاده روسازی، تبلیغات محیطی ، مدیریت سیستم های زیرساختی و رو ساختی ، می بایست آموزش و تبلیغات و گسترش فضاهای فرهنگی ،موسسات و سازمانهای مردم نهاد و مشارکتی را در زمینه های مختلف اجتماعی ، هنری و فرهنگی داشته باشیم که همزمان در زمینه های مختلف از جمله تقویت مشارکت های اجتماعی شهروندان ، خلق شهروند فعال آگاه و فعال در ساخت یک شهر سالم گام برداریم به زبان دیگر اگر هر کدام از این محورها همزمان نباشد شهر توسعه یافته نیست.
خوب میدانیم شهر دارای فضاهای عمومی متنوع و مختلفی هستند که شهروندان بر اساس قانون میتوانند بدون ایجاد هیچ گونه مزاحمتی از آن فضاها بدون لطمه به حقوق دیگران بهره مند شوند. بعنوان مثال اگر در پارک شهری یا محلی نیمکت ها یا ابنیه ورزشی نصب شده باشد یک شهروند می تواند با رعایت حق تقدم دیگران از آن وسیله استفاده کند و هیچ فرد یا دستگاه یا نهادی نمی تواند این حق را از او بدون دلیل یا عذری سلب کند البته امروزه مشاهده می شود در بعضی نقاط عمومی بخصوص جوانان با ایجاد باتوق و شوخی ها و حرکات نامناسب امنیت فضاهای عمومی را خدشه دار می کنند که لازم به برخورد های مناسب است. البته این بهره برداری شهروند فقط مربوط به اماکن عمومی لحاظ شده بمنظور خاص است و بهیچ وجه شامل سد معبر ها و ایجاد حقوق اکتسابی بدلیل یک رفتار تکراری نمی شود، بارها در شهرها مشاهده می شود افرادی با ایجاد موانع در پارک خودروها یا ایجاد بساط یا دکه از تردد افراد در فضاهای عمومی جلوگیری بعمل می آورند که این خود نقض قوانین حقوق شهری و شهروندیست.
مدیریت شهری(شهرداری) این وظیفه را دارد که با آماده کردن بستر توسعه شهری فضا را برای شاد زیستی افراد و ایجاد شرایط شکوفایی خلاقیت افراد فراهم سازد ، چرا که ایجاد فضای عمومی پر نشاط و امن از ایجاد ناهنجاری های مختلف اجتماعی ، بزه و ناامنی ها جلوگیری کرده و از طرفی باعث کاهش افسردگی ها و استرس های عمومی، ویژه برای رده های سنی حساس همچون نوجوانان و افراد سالخورده می شود.
از طرفی همانگونه که می دانیم فضاهای عمومی در شهرها شامل تمام سطح دسترسی افراد از نظر فیزیکی و حتی بصری شده بنابر این در ایجاد فضاسازی باید به علومی چون طراحی منظر و فضایی بیش از عملیات های عمرانی و سخت افزاری توجه شود.
بعنوان مثال پروژه پیاده راه اجرا شده شهرداری رشت علیرغم ایراداتی که چه در طراحی و چه در اجرا و چه در مدیریت برنامه هایش وجود دارد، در سالیان اخیر دارای کارکردی فرهنگی در کنار ساختار تجاری قبلی خود شده است که می طلبد مسئولین امر با برنامه ریزی های مدون و ساماندهی فضا و برنامه ها نیل به اهداف فرهنگی مناسب را در دستور کار قرار دهند. ابتدا با برای هر سال تقویم مناسبتی تهیه و سازمان متولی آن مشخص شود ، همچنین گروه های هنری که امروزه در قالب هنرمندان خیابانی مطرح هستند چه در قالب گروه های نمایش یا صنایع دستی و چه کارهای هنری و خوانندگی و … در این مجموعه ساماندهی شوند ، که قطعاً با این حرکت شاهد اتفاقی که در شب شهادت امام معصوم رخ داد (که شاید از عدم اطلاع آن جوانان هنرمند بود) که منجر به آزرده دل شدن عمومی از هر دیدگاهی شد و واکنش های مختلف مردمی و مسئولین را بهمراه داشت نمی شدیم ، لازم به ذکر است که در شهرهای توسعه یافته مدیریت عالی فرهنگی قطعاً در آموزش و نحوه برخورد پلیس با شهروندان که می توانند پلیس های با لباس مخصوص و تحت عنوان انتظامات یا پلیس محله یا پلیس گردشگری باشد ورود کرده و با برگزاری دوره های تخصصی اقدام که از تکرار چنین اتفاقات تلخی پیشگیری و جلوگیری بعمل آورند.
سیدمحمّدعلوی
۱۳۹۷/۰۸۲۹
دیدگاهتان را بنویسید