به نقل از سایت اینترنتی النشره، دو پرونده اصلی بر روی میز عادی سازی روابط میان ترکیه و روسیه وجود دارد یکی اقتصاد و دیگری سوریه. ترکیه روی مسئله اقتصاد متمرکز شده است و این مسئله کاملا در اظهارات رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه و دیگر مسئولان این کشور آشکار است. مطبوعات ترکیه نیز روی همین بعد متمرکز شده‌اند. پرونده دیگر مربوط به ثبات منطقه به ویژه سوریه است که در زمان کنونی روسیه روی این مسئله متمرکز شده است.
درهای مسکو باز شده است
دانیال عبدالفتاح، یکی از اصحاب رسانه و کارشناس امور ترکیه می‌گوید: مهم‌ترین مسئله‌ای که در دیدار پوتین و رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه دیده می‌شود این است که مسکو برخلاف دیگر هم پیمانان ترکیه مثل آمریکا، اروپا و حتی کشورهای عربی و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس همان طرفی است که درهایش را به روی اردوغان باز و از وی استقبال کرد. پوتین بعد از این سفر به اردوغان مشروعیت و اعتماد زیادی داد. پوتین در این دیدار بر مشروعیت حزب عدالت و توسعه تأکید کرد و به موضوع بازداشت‌ها و مسئله حقوق بشر نپرداخت این درحالی است که هم‌پیمانان اروپایی و غربی ترکیه این مسائل را اولویت می‌دانند و همین مسئله باعث شده که اردوغان از آن‌ها ناراضی باشد. این دیدار اقدام تحریک آمیزی برای هم پیمانان آمریکایی و غربی ترکیه است.
از سوی دیگر عماد طفیلی، تحلیلگر سیاسی خبرگزاری اسپوتنیک می‌گوید: روسیه از نخستین کشورهایی بود که از مشروعیت اردوغان بعد از کودتا حمایت کرد و با وی تماس گرفت. اولویت‌های روسیه این است که ثبات در اطراف این کشور و تمامی جهان برقرار باشد. روسیه برعکس آمریکا که همواره دنبال ایجاد تنش و درگیری در منطقه است برای جلوگیری از درگیری‌ها و جنگ در خاورمیانه تلاش می‌کند.
این تحلیلگر معتقد است: روسیه خواهان حفظ ثبات ترکیه است. هیچ کسی نمی‌دانست پس از کودتای نافرجام در ترکیه چه اتفاقی خواهد افتاد. اگر کودتا موفق می‌شد اوضاع برای سوریه و روسیه و تمامی منطقه بدتر می‌شد برای همین روسیه موضع واضح و ثابت و سرنوشت سازی را اتخاذ کرد. دیدار میان اردوغان و پوتین بسیار مفید بود. آمریکایی‌ها معتقدند که بهبود روابط روسیه و ترکیه به نفع آن‌ها نیست. واشنگتن نگران تحول در روابط میان این دو کشور است.
اقتصاد اکسیژن است
به گفته دانیال عبدالفتاح مسئله اساسی دومی که درباره این دیدار وجود دارد این است که ترکیه از مشکلات اقتصادی بزرگی رنج می‌برد و کودتا به اقتصاد ترکیه خسارت‌های سنگینی وارد کرده که البته در دوره بعد خود را نشان خواهد داد. همه این مشکلات نتیجه سیاست پاکسازی است که ترکیه درباره مراکز حکومتی و ارتش در پیش گرفته است. همین مسئله اردوغان را واداشته تا بیشتر روی بعد اقتصادی و تجاری متمرکز شود. روابط میان دو کشور نیز در اساس بر روی همین مسئله متمرکز است. اردوغان بعد اقتصادی را برجسته‌تر کرد تا از محور اصلی و صحبت کردن درباره منافع مشترک با روسیه در منطقه و به ویژه درباره سوریه دور شود چرا که روابط ترکیه و روسیه به خاطر سوریه بحرانی شد.
در مقابل، طفیلی می‌گوید: روابط اقتصادی میان روسیه و ترکیه خوب بود اما حادثه سرنگونی جنگنده روسی روابط را دچار تنش کرد. به نفع روسیه و ترکیه است که همکاری اقتصادی‌شان را تقویت کنند. به زودی و به تدریج تحریم‌های روسیه از ترکیه برداشته می‌شود. اوضاع اقتصادی ترکیه خوب نیست برای همین آنکارا تلاش می‌کند به روسیه نزدیک شود.
تحول استراتژیک
این کارشناس ترکیه‌ای می‌گوید: روس‌‌ها نگذاشتند ترکیه در سوریه به پیروزی دست یابد و طرحش را در آنجا اجرا کند. ازسرگیری روابط میان دو کشور به معنای تغییر این اندیشه و تغییر هدف ترکیه درباره سوریه است. امروز ترکیه مواضعش را تغییر داده و دیگر نمی‌گوید پوتین دشمن است یا به مردم سوریه حمله می‌کند. ترکیه عبارت مداخله روسیه در سوریه را از قاموس زبان خود حذف کرده است. تمامی این مسائل نشان دهنده تغییری در دیدگاه ترکیه و نزدیکی دیدگاهش به روسیه است. این موضوع احتمالا تأثیر زیادی روی حوادث میدانی در سوریه داشته باشد.
عبدالفتاح می‌گوید: ترکیه‌ای‌ها با صدای بلند در آنکارا بر لزوم عقب‌نشینی کلی ترکیه از سوریه و توقف حمایت از گروه‌های مسلح تأکید می‌کنند. پس از کودتا نیز این درخواست‌ها بیشتر شده است. پس از اینکه به اردوغان خیانت شد دیگر اندیشه تغییر نظام‌ها با زور نیز تغییر کرده است. ترکیه‌ای‌ها می‌گویند دیگر نباید درباره رخدادهای سوریه سیاست یک بام و دو هوا را در پیش گرفت. اردوغان می‌گوید سیاست‌های جامعه ترکیه را اجرا می‌کند. او با حزب خلق ترکیه ائتلاف کرده است و این حزب مخالف مداخله ترکیه در سوریه است.
در مقابل طفیلی تأکید می‌کند: هدف ثابت روسیه حمایت از دولت سوریه است. من معتقدم که ترکیه و روسیه درباره بحران سوریه با امتیازدهی از سوی آنکارا و با یک رویکرد جدید توافق خواهند کرد چرا که موضع روسیه ثابت است و خواهان توقف ورود گروه‌های مسلح به سوریه است.
سؤال کنونی این است که آیا دیدار اردوغان و پوتین به نقطه تحول استراتژیکی در اوضاع منطقه به ویژه سوریه تبدیل خواهد شد؟ آیا مرحله جدیدی را به وجود خواهد آورد که به نفع روسیه و هم پیمانانش در منطقه و به ضرر محور آمریکا باشد؟ واکنش اردوغان به کشورهای عربی که وی را در رنج و غمش تنها گذاشتند چه خواهد بود؟ زمان برای کشف تسویه حسابی که اردوغان در داخل به راه انداخته و به زودی بعد از تثبیت اوضاع داخلی به خارج سرایت خواهد کرد، زیاد است.
دیدگاهتان را بنویسید